O castiñeiro (Castanea sativa) é unha árbore caducifolia orixinaria do sueste de Europa ( península turca de Anatolia).
Foi introducida en Galicia polos romanos para aproveitar a súa madeira e os seus froitos. En Galicia, na Idade Media, os mosteiros foron limpando os montes e plantando castiñeiros e vides.Deste xeito, foron medrando pola nosa xeografía bosques de castiñeiros aos que adoitamos chamar soutos, cando estas árbores nacen de seu, ou castiñeiras se foron sementados polo home.
Foi introducida en Galicia polos romanos para aproveitar a súa madeira e os seus froitos. En Galicia, na Idade Media, os mosteiros foron limpando os montes e plantando castiñeiros e vides.Deste xeito, foron medrando pola nosa xeografía bosques de castiñeiros aos que adoitamos chamar soutos, cando estas árbores nacen de seu, ou castiñeiras se foron sementados polo home.
O froito do castiñeiro, a castaña, era ata hai pouco tempo alimento fundamental na dieta dos galegos que foi sendo substituída pouco a pouco pola pataca que se cultiva en Galicia desde o século XVIII. De feito aínda hoxe nalgunhas zonas de Galicia a pataca é coñecida como "castañas da terra" ou "castañas mariñas".
Na actualidade Galicia é a primeira produtora de castaña; as aproximadamente 38.000 hectáreas ocupadas por soutos ou castiñeiras, producen máis de 20.000 toneladas anuais o que xera uns beneficios de preto dos 40 millóns de euros.
Por outra parte a castaña ten unha presenza moi importante na nosa cultura tradicional, é a protagonista de moitos refráns, cantigas, contos,... e sobre todo personaxe ineludible nos magostos que percorren a xeografía galega ao longo do mes de novembro.
Empezando o 1 de novembro (xa na noite do Samaín), o 11 deste mesmo mes (o San Martiño) e practicamente todas as fins de semana hai magostos nos que aparte das churrascadas ásanse castañas, cántase, báilase,... en fin faise unha boa festa na que participan vellos e novos coa mesma ilusión.
Sábese que hai tempo adoitábanse celebrar estes magostos nos propios cemiterios das parroquias para, simbolicamente, facer participar da festa aos defuntos da comunidade correspondente.
- Quen non tisnou a cara nun magosto?
- Quen non coñece o dito?
"Polo San Martiño
castañas e bo viño "
- Quen non sabe a historia do rato do souto?. Se non a coñeces podes escoitala aquí
- Quen non cantou nalgunha ocasión ?